“Hoi Jessica, ik heb een espressomachine gekocht en wil nu graag heerlijke espresso en cappuccino maken. Kun je mij vertellen welke koffie ik daarvoor het beste kan gebruiken?”

“Hi Jessica, ik gebruik een cafetiere thuis. Wat is hiervoor de lekkerste koffie?”

(zakje koffie onder me neus schuivend) “Is dit nu goede koffie?”

Een kleine greep uit vragen die ik heel vaak krijg. De zoektocht naar een goede bak koffie is niet makkelijk. Hardware is zo gekocht maar de moeilijkheidsgraad zit hem in het zetten van de koffie en het kiezen van de juiste koffieboon voor jou.

Over het zetten heb ik al het een en ander geschreven en ik beloof je dat ik dat zal blijven doen, de koffiewereld staat immers niet stil.

In dit artikel ga ik je helpen in je zoektocht naar de geschikte koffieboon. En ik waarschuw je nu vast, het antwoord ga je niet leuk vinden.

“Niet leuk? Huh, wattan?”, hoor ik je denken. Het heeft namelijk allemaal met de (in mijn ogen) fun van koffie te maken.

Het spel, de never ending story van koffie waarbij de ‘holy grail’ pas na lange zoektochten, heel veel proeven en zetten gevonden wordt en ook weer heel snel verdwijnt omdat de oogst van het jaar op is.

Dit is een hele summiere samenvatting van een groter antwoord op bovenstaande vragen. Ik zal het daarom wat uitgebreider uitleggen.

Koffie is een natuurproduct

Er zijn zo’n tachtig koffieproducerende landen op de wereld. Elk land heeft vaak meerdere regio’s waarin koffieboeren hun koffieplantjes verbouwen.

Elke boer werkt onder zijn eigen individuele omstandigheden, denk hierbij aan:

• verschillende variëteiten van planten
• verwerkingsmethodes
• hoogte
• grondsoort en zelfs microklimaat

Al deze omstandigheden hebben invloed op de ontwikkeling van de koffiebes.

Hierdoor is het zo dat elke koffiebes anders is en andere smaken heeft. Daarbij is koffie een seizoensproduct waarbij elke oogst weer anders is, oftewel elke oogst geeft weer andere smaken.

Hoe komt het dan dat mijn vaste merk koffie elke keer hetzelfde smaakt?

Goede vraag! Dat komt omdat er gemelangeerd wordt op smaak.

Melangeren heeft als voordeel dat je zelf de smaak kunt samenstellen. Dit is wat alle grote koffiemerken doen.

Zij willen graag dat hun koffie elke dag van het jaar hetzelfde smaakt, daardoor mengen ze net zolang met verschillende koffiebonen totdat ze weer op dezelfde smaak uitkomen. De samenstelling kan dus wel degelijk verschillen.

Dit is niet per definitie goed of slecht maar gewoon een tool die vaak gebruikt wordt. Helaas zijn we daardoor wel een beetje vergeten dat koffie een natuurproduct is en dus wel degelijk per oogst anders smaakt.

Waar moet je nu op letten als je een zak koffie wilt gaan aanschaffen?

Ten eerste; probeer koffie niet in een hokje te stoppen. Er is geen eenduidig antwoord op de vraag “welke koffie is het beste?”. Net als dat er geen eenduidig antwoord is op welke smaken je kunt vinden in koffie uit Brazilië.

Als ik je nu zeg dat het ‘chocolade tonen’ zijn, dan doet dat totaal teniet aan alle andere smaken die je ook in de koffie zult vinden plus alle uitzonderingen waarbij er geen chocolade te vinden is.

Lastig he! Ik zei toch dat je het antwoord niet leuk zou vinden 😉

Hierbij een aantal tips die je in acht kunt nemen:

1. Zetmethode

Welke zetmethode gebruik je? Heb je een volautomaat op je aanrecht staan? Daar kun je zowel donker als licht gebrande koffie in doen.

Heb je een filterapparaat? Daar past een lichte en een medium gebrande koffieboon het beste bij. Donker gebrand gaat ook wel alleen zul je zien dat je daar veel bittere smaken mee krijgt. Dat is natuurlijk geen probleem als je dat lekker vindt.

Voor espresso kun je juist wel wat donkergebrande koffie gebruiken.

2. Roast

Zoals je hierboven al kunt lezen is het handig om de zetmethode die je gebruikt te matchen met de juiste roastkleur. Hierdoor zul je niet te snel te bittere of zuren smaken in je kopje krijgen. Meer over het belang van de koffieroast lees je in dit artikel.

3. Smaak

Probeer voor jezelf duidelijk te krijgen wat je lekker vindt.

Dat is een lastige opgave want alleen door veel te proeven en dus te proberen zul je daar pas achter komen.

Wellicht helpt het als je eerst eens de namen van de plekken waar je de lekkerste koffie hebt gedronken opschrijft. Ga dan eens na wat er in deze favoriete plekken geschonken wordt en wat de smaakomschrijvingen ervan zijn. Wellicht vind je een patroon in je voorkeur.

Deel daarnaast je bevindingen met anderen, deze zoektocht hoef je echt niet helemaal alleen te ondernemen.

4. Kwaliteit

Een kilo koffie kun je zowel voor €6,- als voor €40,- kopen.

Het verschil? Kwaliteit.

Ik schat dat in zo’n 90% van de gevallen je ook echt betere koffie koopt naarmate je er meer voor betaalt. Vooral als je over de €20,- grens voor een kilo heen gaat zul je ook echt beter smakende koffie krijgen.

De vraag is alleen, vind jij dit ook veel lekkerder? Als jij het verschil niet proeft tussen een koffie van €6,- en eentje van €20,- per kilo is het natuurlijk zonde om voor die van €20,- te kiezen.

Je moet bedenken dat een koffieboer niet alleen maar hoge kwaliteit koffie kan verbouwen. Een percentage van wat er geoogst wordt zal als lagere kwaliteit koffie verkocht worden.

Een koffie voor €6,- per kilo kan nooit met dezelfde toewijding en energie verwerkt worden als een koffie van hoge kwaliteit. Kwaliteit krijgt de boer namelijk niet zomaar in zijn schoot geworpen, daar moet hij hard voor werken.

Smaak is het grote verschil tussen een hoge en lage kwaliteit. Complexiteit in smaak is wat een lage kwaliteit mist en wat een hogere kwaliteit zo interessant kan maken.

Zie het een beetje als het verschil tussen een kipfilet van een plofkip ingespoten met antibiotica of een kipfilet van een biologische kip die vrij kon rondlopen en goed te eten heeft gehad.

Specialty coffee mag dan meer kosten maar het hoeft zeker niet jouw smaak te zijn. Het enige dat je kunt doen is proeven en proberen.

5. Branddatum

Versheid van koffie is enorm belangrijk omdat een deel van de smaak verloren gaat naarmate de koffie ouder wordt. Koffie wordt ouder doordat het te lijden heeft van temperatuur, zuurstof, licht en vocht.

Wil je zeker zijn van verse koffie, check dan de branddatum of vraag het de verkoper. Helaas ziet nog niet iedere verkoper en partij het nut en belang ervan in om dit te communiceren. Meer over de versheid van koffie lees je in dit artikel.

Ik hoop dat je met deze tips goed op weg kan. Veel succes en ik hoor graag van je hoe jij je zoektocht aanpakt!

photo credit: Coffee bag clear out via photopin (license)