Wat is een barista eigenlijk precies? En hoe word ik een barista?

Het zijn vragen die ik nog steeds regelmatig krijg. Het beroep barista spreekt velen tot de verbeelding. Ik denk dat er ontzettend veel mensen, jong en oud enorm geïnteresseerd zijn in dit vak en het graag willen leren.

Van Barmedewerker naar Geskillde Koffiezetter

Niet voor niets zie ik steeds meer vacatures voorbij komen waarbij er gevraagd wordt naar een geskillde koffie professional. Een ontwikkeling die ik echt geweldig vind en een mooi compliment voor de industrie waarin we allang niet meer op zoek zijn naar een koffiezetter of bar medewerker maar zijn gaan begrijpen dat het zoveel meer is dan een hobby.

Barista’s waren zo’n twintig jaar geleden nog amper of zelfs helemaal niet te vinden in Nederland. Misschien dat er achter gesloten deuren, in huiselijke kring ‘coffee geeks’ te vinden waren die met zelf gevonden materiaal en koffiebonen in de weer waren. In de horeca begon het allemaal pas later, veel later.

Mijn eerste ontmoeting met een ‘echte’ barista was in 2006 tijdens een stage in Amsterdam. Ik had geen idee van het woord en de wereld die achter koffie schuilde en was nog steeds in de veronderstelling dat Starbucks die zijn opmars aan het maken was in de VS en op TV de lekkerste koffie maakte.

Little did I know, Onno van Zanten (op dit moment mede eigenaar van Stooker) maakte korte metten met deze gedachten en legde mij uit hoe groot en mooi de wereld van koffie is. Dit opende voor mij een deur.

Al snel kwam ik er achter dat koffie zoveel meer is en dat een barista als het ware de spreekbuis is van alle stappen die het moet ondergaan voordat het bij de consument terecht komt.

De glimmende machines en tools waar ik geen idee van had waarvoor het diende werkte als een grote magneet op mij en ik besloot dat ik dat ook wilde worden. En zo kreeg koffie voor mij een nieuwe betekenis.

Maar Wat Is Nu Precies een Barista?

De naam barista komt uit Italië. Daar is het al jaren een beroep waarin, veelal mannen de dienst draaien in een espressobar en de hele dag door koffie maken voor hun klanten.

Toen de koffie movement groeide en de second wave in Nederland neer streek was dit door de industrie een aangenomen term om een professionele koffiezetter te benoemen.

Het is nooit een beschermde naam geworden wat betekent dat iedereen zich barista mag noemen.

Je hoeft ook niet eerst een heleboel trainingen en cursussen te volgen voordat je een barista bent.

Wat een barista dan ook precies is heeft geen vaste definitie. Al heeft iedereen in de industrie wel min of meer dezelfde ideeën daarover.

Nadere Uitleg

Ik vind dat een barista voldoende kennis moet hebben over de oorsprong van koffie, de stappen die het product moet ondergaan voordat het in zijn/haar handen terecht komt.

Ook vind ik dat een barista het beste uit een koffieboon moet kunnen halen qua smaak en dus verstand moet hebben van onder andere het extractie proces wat onlosmakelijk verbonden is met kennis over het materiaal waarmee gewerkt wordt. Dat hij of zij snapt welke variabelen invloed hebben op smaak en daar ook controle over heeft.

Daarnaast vind ik het net zo belangrijk dat een barista zijn of haar kennis kan overbrengen op de gast met super goede customer skills.

Iemand kan nog zo goed koffiezetten, het extractie proces tot op de gram kunnen controleren maar als je het niet kunt overbrengen naar je gast, je verstopt achter je machine of nog erger: de arrogante betweter uit gaat hangen sla je wat mij betreft de plank volledig mis.

In mijn ogen is het dus een mix van verschillende skills en eigenschappen wat samen het totaal plaatje maakt.

En believe me, dit is niet iets wat je even op een training leert. Dit is niet iets wat je in een dag tot je kunt nemen, hier zitten eindeloos veel uren in.

Ik weet dat er mensen zijn die denken: oh, als ik maar een hartje of rosetta weet te schenken dan ben ik er!

Ja, latte art schenken hoort in mijn optiek bij het vak maar is zo’n klein onderdeel.

Hoe Word Je Dan Een Barista?

Er is niet één manier om barista te worden, er zijn vele wegen die naar Rome leiden.

Waarmee ik zou beginnen is eerst je kop koffie thuis aan te gaan pakken. Investeer in een goede maler en ga eerst eens opzoek naar goede koffiebonen. Lees alles wat los en vast zit over koffie. Er zijn inmiddels talloze boeken en blogs (ahum) te vinden over dit onderwerp.

Neem de tijd want voor je het weet zit je enkels diep in stof dat gaat over de samenstelling van water, TDS, roast profiles en de nieuwe oogst uit Colombia.

Wacht even met de aanschaf van een thuis espressomachine, hoe meer je namelijk weet des te meer je van je machine gaat eisen.

De volgende stap is een logisch gevolg: zoek een baan als beginnend barista. Zoek uit of jouw favoriete espressobar op de hoek nog plek heeft om jouw net vergaarde informatie in de praktijk te kunnen brengen.

Werken in een bar of op locatie is in mijn ogen super belangrijk om die o zo belangrijke customer skills en routine op te kunnen bouwen. Misschien nog wel belangrijker dan meteen dat perfecte kopje koffie te kunnen zetten.

Helemaal perfect is het als je een mentor kunt vinden die jou onder zijn/haar hoede wilt nemen.

Trainingen en Cursussen

Hebben trainingen dan helemaal geen zin?

Ja zeker wel. De SCA (Specialty coffee association) heeft een prachtig coffee skills program opgezet bestaande uit vijf verschillende modules (Barista skills, Sensory skills, Brewing, Roasting en Green coffee).

Voor elke aparte module kun je trainingen volgen in drie niveau’s: foundation, intermediate en professional. En wil je van alles een beetje proeven kies dan voor de ‘Introduction to coffee’ training.

Deze trainingen worden over de hele wereld gegeven en bestaat uit een vast omlijnd curriculum en examen. Dit betekent dat je ongeveer dezelfde stof aangeboden krijgt ongeacht de trainer, AST’s (Authorized SCA Trainer) genoemd.

Ook in Nederland zijn er inmiddels heel wat AST’s te vinden (ahum) die jou kunnen opleiden.

Let wel op niet elke AST is geautoriseerd om alle modules les te geven. Als je op de volgende link klikt vind je een mooi overzicht van alle trainers in Nederland.

Het diploma van de SCA is het meest gebruikte koffie educatie systeem. Het geeft in mijn ogen heel duidelijk aan wat ik kan verwachten van een persoon die net een Barista Skills Foundation training succesvol heeft afgerond.

Kun Je Ook Eerst Een Training Volgen en Dan Pas Aan De Slag Als Barista?

Ja, zoals ik eerder aangaf er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Ik denk dat het wel belangrijk is om te begrijpen dat een SCA papiertje je niet meteen een barista maakt. Daarvoor moet je echt vlieguren maken. Het is een mooie basis om vanuit te starten.

Al zie ik steeds meer vacatures voorbij komen waar wel enige ervaring of training gevraagd worden dus wellicht geeft dit papiertje je net dat extraatje om binnen te komen.

Ontwikkeling is Key

Daarnaast weet ik dat plezier en een open mind je in deze business heel ver kan brengen. De wereld van koffie is constant in ontwikkeling, dingen die we met volle overtuiging tien jaar geleden riepen en deden zijn inmiddels genadeloos ten onder gegaan.

Veel meer en vaker worden er grote onderzoeken gedaan waar barista’s zelf ook aan meedoen. Iedereen is eigenlijk in constante staat van ontwikkeling en verbetering. Leren en van elkaar leren is hierin key.