“Niets is lekkerder dan verse bonen koffie”. Ben ik het helemaal mee eens, maar wanneer is een koffieboon vers?

In mijn workshops merk ik dat men vaak twee dingen door elkaar haalt, namelijk:

1. Versheid van bonen
2. Zelf bonen malen en daarmee koffie zetten

Versheid van bonen heeft te maken met de staat van de koffieboon. Een koffieboon behoudt namelijk maar voor beperkte tijd zijn aroma’s, oliën en daarmee zijn versheid.

Zelf bonen malen en daarmee direct koffie zetten is inderdaad de meest ideale situatie. Hele bonen kunnen aroma’s en oliën veel beter vasthouden dan voorgemalen koffie, waardoor de smaak ten opzichte van voorgemalen koffie beter is.

Maar wat nu als ik oude, dus niet verse, koffiebonen (waarbij aroma en olie verloren zijn) gebruik om te malen en daarmee direct koffie zet? Is het dan nog verse bonen koffie?

Nee, dan ben je alsnog oude koffie aan het gebruiken. Een koffieboon zal niet zoals een stuk fruit na verloop van tijd een mooi groen vachtje creëren. In principe kun je koffie na de houdbaarheid datum nog prima drinken, al zal de smaak niet meer optimaal zijn.

Wat beïnvloedt de versheid van koffie?

Koffiebonen hebben te lijden van zuurstof, vocht, temperatuur en licht. Zodra ze hiermee in aanraking komt zal de versheid achteruit gaan. Koffie is het meest vers net na tot twee weken na het branden.

Dit kun jij als consument controleren door naar de branddatum te vragen. Helaas staat dit bijna nooit vermeld op de verpakking.

Koop je koffiebonen online of bij een speciaalzaak? Dan kun je wel verwachten dat ze weten wanneer het gebrand is. Branderijen vermelden het altijd met een sticker op je pakje koffie.

De grotere merken die je in de supermarkt tegen komt vermelden het helaas helemaal niet. Hierbij moet je dus gissen wanneer het gebrand is en hopen dat het nog enigszins vers is.

Grote kans dat al deze koffie uit de supermarkt gewoon oud is

Verse koffiebonen zitten vol aroma, creëren bij een espresso een mooie cremalaag en zijn vol smaak. Oude koffiebonen zijn muf, vormen geen mooie cremalaag op de espresso en missen smaak. Van een oude koffie kun je echt geen lekkere kop koffie zetten.

Hoe je koffiebonen verpakt zijn doet ook veel met versheid

In de meeste zakken koffie zit een ventiel bevestigd. Dit ventiel in semipermeabel wat inhoudt dat het wel gassen uit de zak laat maar geen zuurstof of lucht de zak in.

Voor elke kilo groene koffiebonen die gebrand worden vormt zich zo’n tien liter gas. Dit gas wil er tijdens maar vooral ook na het branden uit de koffiebonen ontsnappen. Een deel van de smaak zit in deze gassen.

Het is dan ook belangrijk dat als je, voor behoud van smaak en versheid, de koffiebonen na het branden snel verpakt. Door het ventiel kan dan de rest van de gassen ontsnappen zonder dat de zak knapt.

In onderstaande tabel zie je welke versheid tijden je kunt aanhouden:

Voorgemalen koffie verliest zoals je ziet heel snel zijn versheid. Dit kun je zelf heel makkelijk testen: ruik bij het net open maken van de verpakking aan de koffie en doe dit nog een keer een dag later. Grote kans dat het niet meer zo lekker ruikt de tweede keer.

Bewaar koffiebonen of voorgemalen koffie in een afgesloten bus of doos en zet het uit het licht.

Koffiebonen in de vriezer bewaren is ook een optie. Dit vertraagt het ouder worden proces enigszins. Desalniettemin wordt het heel snel oud zodra je het uit de vriezer haalt. Tip: haal alleen er uit wat je nodig hebt.

Een tip voor mensen met een volautomaat of bonenmaler: vul het bonenreservoir niet helemaal als je weet dat je het niet diezelfde dag nog gaat opmaken. Je kunt beter elke keer bijvullen en de rest op een donkere plek bewaren.

Zou je dit kopen of überhaupt eten? Dacht het niet!

Versheid bij koffie is heel bepalend voor de smaak. Het zou zonde zijn als je heel veel geld uitgeeft aan een product dat oud is en niet meer optimaal van smaak. Je neemt toch ook geen genoegen met oude, zwarte bananen als je voor verse betaalt?

Tip: Wil je koffie kopen in een speciaalzaak en ze kunnen jou niet de branddatum vertellen? Neem het dan niet.

Tip: Koop je koffie in een kleinere hoeveelheid zo gaat het sneller op.

Hoe zit het eigenlijk met koffiepads en versheid?

Koffiepads verliezen helaas heel snel hun versheid doordat het al voorgemalen is. Het enige dat je daar aan kunt doen is een hervulbare pad kopen. Hierdoor heb je net zoveel keuze als anderen en kun je je eigen bonen kiezen waardoor je niet afhankelijk bent van wat de fabrikant je voorschotelt.

Wees dus bewust van de versheid van koffie!

photo credits:
jking89, Andrew Currie, schizoframing via photopin cc